ਭਾਈ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ਿੰਦੂ ਉਰਫ ਕੇ ਸੀ ਸ਼ਰਮਾ ਸਿੱਖ ਕੋਮ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਜਿੰਦੇ-ਸੁੱਖੇ ਹੋਰਾਂ ਵਾਲੇ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਹੀ ਇੱਕ ਅਨਮੋਲ ਹੀਰਾ ਸੀ। ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਹੋਏ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਹਮਲੇ ਸਮੇ ਆਪ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਸਨ, ਜਿੱਥੋ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਗਿਣਤੀ ਪੱਖੋ ਬੇਵਸ ਹੋਣ ਪਿੱਛੋ ਆਪ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀਆ ਸਫਾਂ ਚੀਰ ਕੇ 5 ਜੂਨ ਨੂੰ ਉਥੋ ਨਿਕਲ ਗਏ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਅਗੇ ਤੋਰਨ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਭਾਈ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪੈਂਟੇ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਤੇ ੳਥੇ ਹੀ ਆਪ ਦਾ ਨਾਂ ਕੇ ਸੀ ਸ਼ਰਮਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ।
27 ਫਰਵਰੀ 1989 ਨੂੰ ਆਪ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੰਟੀ ਨਾਲ ਚੰਡੀਗੜ 22 ਸੈਕਟਰ ਕਾਂਗਰਸ ਭਵਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਆਪ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸਾਥੀ ਦਲਬੀਰੇ ਕੈਟ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਦੋਹਾਂ ਸਿੱਘਾਂ ਤੇ ਪੈ ਗਈ । ਪਿੱਛੋ ਦੀ ਆ ਕੇ ਦਲਬੀਰੇ ਨੇ ਦੋਹਾਂ ਤੇ ਚਾਣਚਕ ਗੋਲੀਆ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀਆ । ਦੋਵੇਂ ਸ਼ੇਰ ਗੱਦਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਏ ।
ਦਲਬੀਰੇ ਨੂੰ ਗੋਲੀਆ ਚਲਾਉਦੇ ਵੇਖ ਕੇ ਚੰਡੀਗੜ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ ਪਰ ਦਲਬੀਰਾ ਭਜ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਜੇ.ਐਫ. ਰਿਬੈਰੋ ਦੀ ਕੋਠੀ ਚ ਜਾ ਵੜਿਆ । ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਰਿਬੈਰੋ ਨੇ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਦੋ ਖਤਰਨਾਕ ਖਾੜਕੂ ਭਾਈ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਕੇ.ਸੀ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੰਟੀ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ।
1926 ਨੂੰ ਬੱਬਰ ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਸਥਾਪਿਕ ਤੇ ਮੁਖੀ ਜਥੇਦਾਰ ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਗੜਗੰਜ ਸਮੇਤ 6 ਬੱਬਰਾ ਨੂੰ ਲਾਹੋਰ ਦੀ ਸੈਟਰਲ ਜੇਲ ਵਿੱਚ ਫਾਸੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ | ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਦੋਰਾਨ ਸਿੰਘਾ ਦੇ ਸ਼ਾਤੀਪੂਰਵਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਨੀਤੀ ਦੇ ਚਲਦਿਆ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ (1921) ਅਤੇ ਜੈਤੋ ਦਾ ਸਾਕਾ (1924) ਹੋਇਆ | ਇੰਨਾ ਸਾਕਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਵਜੋ ਕੁਝ ਸਿੰਘਾ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਦੀ ਸ਼ਾਤੀਪੂਰਵਕ ਨੀਤੀ ਦੇ ਉਲਟ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਹੋ ਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਪੰਥਕ ਹੱਥਾ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਵਜੋ ਬੱਬਰ ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ |
ਜਥੇਦਾਰ ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਗੜਗੱਜ ਪਿੰਡ ਬੜਿੰਗ ਜਿਲਾ ਜਲੰਧਰ
ਬਾਬੂ ਸੰਤਾ ਸਿੰਘ ਪਿੰਡ ਛੋਟੀ ਹਰਿਉ ਜਿਲਾ ਲੁਧਿਆਣਾ
ਭਾਈ ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਪਿੰਡ ਹਿਯਾਤਪੁਰ ਜਿਲਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ
ਭਾਈ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਪਿੰਡ ਘੜਿਆਲ ਜਿਲਾ ਜਲੰਧਰ
ਭਾਈ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਪਿੰਡ ਧਾਮੀਆਂ ਜਿਲਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ
ਭਾਈ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਪਿੰਡ ਹਰੀਪੁਰ ਜਿਲਾ ਜਲੰਧਰ
ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਾਨੋਚਾਹਲ ਅਜੋਕੇ ਸਿੱਖ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਨਾਮਵਰ ਯੋਧੇ ਸਨ |
1978 ਦੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਬਾਂਹ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਲੱਗੀ ਸੀ |
ਉਨਾ ਨੇ ਭਿੰਡਰਾਵਾਲਾ ਟਾਇਗਰ ਫੋਰਸ ਜਥੇਬੰਦੀ ਬਣਾਈ ਸੀ |
ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਫੋਜ ਨੇ ਉਨਾ ਨੂੰ 9 ਵਾਰ ਘੇਰਾ ਪਾਇਆ | ਪਰ ਹਰ ਵਾਰੀ ਉਹ ਬਚ ਕੇ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ | ਰਟੋਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਉਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੁਲਿਸ ਮਕਾਬਲਾ ਹੋਇਆ ਜਿੱਥੇ 5 ਸਿੰਘਾ ਨੇ 36 ਘੰਟੇ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ |
ਬਾਬਾ ਮਾਨੋਚਾਹਲ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਉਨਾ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਵਿੱਚੋ 43 ਮੈਬਰਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਕੇ ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ , ਕੁਝ ਸ਼ਹੀਦ ਵੀ ਕੀਤੇ ਗਏ |
ਉਨਾ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ 25 ਲੱਖ ਦਾ ਇਨਾਮ ਸੀ |
ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ਪਾਤਰ ਪਰਿਵਾਰ ਕੋਲੋ ਹੀ ਜਹਿਰ ਦਵਾ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ |
ਭਾਈ ਸੁੱਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੀ ਚੱਬਾ ਸਿੱਖ ਅਜਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਦਿਆ ਭਾਈ ਗੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭਾਗੌਵਾਲ, ਭਾਈ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲਵਾਨ ਦਾਬਾਵਾਲ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਜੱਥੇਬੰਦੀ ਵਿਚ ਕੌਮੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲੱਗੇ । ਚਾਚਾ ਚੱਬਾ ਦੇ ਦਲੇਰੀ ਭਰੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆ ਨੂੰ ਬੱਬਰਾ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਸਲਾਹਿਆ ਜਾਦਾ ਹੈ ।
ਭਾਈ ਸੁੱਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਚਾਚਾ ਚੱਬਾ ਦੀ ਕਿਸੇ ਮੁੱਖਬਰ ਵਲੌ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਪੱਕੀ ਸੂਹ ਦੇਣ ਤੇ ਲੁੱਧਿਆਣਾ ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਲਾਗਿਓ ਚੁੱਕ ਲਿਆ, ਜਦ ਥਾਣੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਚਾਚਾ ਚੱਬਾ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੇ ‘ਦੱਸ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਕੀ ਹੈ’, ਚਾਚਾ ਕਹਿੰਦਾ ਜੇ ਜੁਅੱਰਤ ਹੈ ਤਾ ਪੁੱਛ ਲਓ ਮੈ ਨਹੀ ਦੱਸਦਾ,ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸਾਰਾ ਜੋਰ ਲਾ ਲਿਆ ਪਰ ਨਾਮ ਨਹੀ ਦੱਸਿਆ I ਅਖੀਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਭਾਰੀ ਤਸ਼ੱਦਦ ਕਰਨ ਤੋ ਬਾਅਦ ਝੂਠਾ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਾ ਬਣਾ ਕੇ 28 ਫਰਵਰੀ 1992 ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ I
ਨੋਸ਼ਹਿਰੇ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨੇੜਲੇ ਇਲਾਕਿਆ ਡੱਲ, ਵਾਂ ਆਦਿਕ ਦਾ ਮੁਖੀ ਸਾਹਿਬ ਰਾਇ ਸੀ I ਇਹ ਗਰੀਬ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਡੰਗਰ ਘੋੜੇ ,ਮੱਝਾਂ ਗਾਵਾਂ ਚਰਨ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਸਾਰੀ ਹੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ | ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਮਝਾਉਣ ਤੇ ਵੀ ਉਹ ਆਪਣੀਆ ਹਰਕਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਜ਼ ਨਾ ਆਇਆ ਤਾਂ ਭਾਈ ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਸਦੀਆ ਦੋ ਘੋੜੀਆ ਫੜ ਕੇ ਵੇਚ ਦਿੱਤੀਆ ਅਤੇ ਜੋ ਰੂਪਏ ਮਿਲੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰਸਦ ਖਰੀਦ ਕੇ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਵਿਚ ਸਿੰਘਾਂ ਤੇ ਹੋਰ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਲਈ ਚਲਦੇ ਲੰਗਰ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤੀ |
ਸਾਹਿਬ ਰਾਇ ਨੇ ਜਾਫਰਬੇਗ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਿੰਘਾਂ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਪਰ ਬੁਰੀ ਮਾਰ ਖਾਧੀ ਤੇ ਜਾਫਰਬੇਗ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਮਾਰੇ ਗਏ । ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਫਰਿਆਦ ਤੇ ਜਕਰੀਆ ਖਾਂ ਨੇ 2200 ਘੋੜ-ਸਵਾਰ ਸਿੰਘਾਂ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜੇ। ਹੁਣ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਫੌਜ 2200 ਸੀ ਤੇ ਸਿੰਘ ਸਿਰਫ 22 ਸਨ |
ਲਾਹੋਰ ਤੋਂ ਆਈ ਫੌਜ ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਹੋਲੀ ਹੋਲੀ ਸਿੰਘ ਵੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੁੰਦੇ ਗਏ | ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾ ਕੇ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੀ ਫੌਜ ਵਿਚ ਵੜ ਗਏ ਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਬੁਲਾਕੇ ਅਖੀਰ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪਾ ਗਏ |
ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਚੱਲੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਿੰਘਾਂ ਅੰਦਰ ਦੁਆਬੇ ਦੇ ਜੰਮਪਲ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਰਮਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਟੈਣੀ ਦਾ ਨਾਂ ਬਹੁਤ ਉੱਘਾ ਹੈ। ਕਪੂਰਥਲੇ ਦੇ ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.ਸਵਰਨ ਘੋਟਣਾ ਤੇਜਲੰਧਰਦੇ ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ.ਸੁਰੇਸ਼ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਇੰਡੀਅਨ ਲਾਇਨਜ਼ ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕੈਟ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਈ, ਜੋ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਭੇਸ ਵਿੱਚ ਪੁੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ । ਰਮਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਟੈਣੀ ਨੇ ਕੈਟਾਂ ਦੀ ਇਸ ਬੁਰਛਾਗਰਦੀ ਨੂੰ ਸਖਤ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ।
28 ਫਰਵਰੀ 1991 ਨੂੰ ਮਨੀਮਾਜਰਾ ਵਿੱਚ ਆਪ ਨੂੰ ਦੋ ਸਾਥੀਆ ਸਮੇਤ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ । ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ:ਸੁਮੇਧ ਸੈਣੀ ਨੇ ਆਪ ਤਿੰਨਾਂ ਉੱਪਰ ਕਹਿਰਾਂ ਦਾ ਤਸ਼ੱਦਦ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਕਹਿਰੀ ਤਸ਼ੱਦਦ ਦੌਰਾਨ ਆਪ ਦੇ ਸਾਥੀ ਦੋਵੇਂ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਆਪ ਦੇ ਵੀ ਨਹੁੰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਮਾਸ ਨਾਲੋਂ ਅਲੱਗ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਪਰ ਆਪ ਨੇ ਜਥੇਬੰਦੀ ਦਾ ਕੋਈ ਭੇਤ ਨਾ ਦਿੱਤਾ । ਇਸੇ ਹੀ ਦੌਰਾਨ ਆਪ ਦੇ ਸਾਥੀ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਮੌਕੇ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਹੋਮ-ਮਨਿਸਟਰ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਏ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਆਪ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਮੰਗੀ। ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਭਾਈ ਟੈਣੀ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਅਤੇ ਆਪ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ। ਆਪ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਦੱਸਣ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪ ਦੇ ਨਹੁੰ ਕੱਢ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ ਤੇ ਚਿਹਰਾ ਵੀ ਤਸ਼ੱਦਦ ਕਾਰਨ ਬੇਪਛਾਣ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ।ਦਾੜ੍ਹੀ ਦੇ ਵਾਲ਼ ਪੁੱਟੇ ਹੋਏ ਸਨ।ਸਿਰ ਦੇ ਕੇਸ ਵੀ ਖਿੱਚੇ ਸਨ ਤੇ ਸਿਰ ਚੋਂ ਖੂਨ ਸਿੰਮ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਭਾਈ ਰਮਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਟੈਣੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਬੋਲਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ I 26 ਫਰਵਰੀ 1992 ਨੂੰ ਆਪ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਕੇ ਆਪ ਨੂੰ ਛੁਡਾ ਲਿਆ।
5 ਮਾਰਚ ਸੰਨ 1993 ਨੂੰ ਆਪ ਅਤੇ ਆਪ ਦੀ ਸਿੰਘਣੀ ਬੱਸ ਰਾਹੀ ਪਟਿਆਲੇ ਤੋਂ ਲੁਧਿਆਣੇ ਵੱਲ ਆ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਮੁਖ਼ਬਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਮੀਨਗੀ ਵਿਖਾ ਦਿੱਤੀ। ਖੰਨੇ ਦੇ ਕੋਲ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਬੱਸ ਨੂੰ ਹੀ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਆਪ ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਲਲਕਾਰਾ ਮਾਰ ਕੇ ਸ਼ਸਤਰ ਸੰਭਾਲ ਲਏ ਤੇ ਬੱਸ ਵਿੱਚੋਂ ਬੇਦੋਸ਼ੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਜਾਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਵੀ ਸਾਰੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਕੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ,ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਖੁੱਲੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਖਾੜਕੂ ਸਮਝ ਕੇ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ,ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਕਾਰਕੁੰਨ ਸੀ। ਭਾਈ ਰਮਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਟੈਣੀ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਿੰਘਣੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਮੂਲੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪੁਲੀਸ ਫ਼ੋਰਸ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ।ਜਦੋਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਗੋਲੀ ਰਹਿ ਗਈ ਤਾਂ ਜਿਉਂਦੇ-ਜੀਅ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਹੱਥ ਆਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਖਰੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰ ਲਈਆਂ ਤੇ ਜਾਮੇ- ਸ਼ਹਾਦਤ ਪੀ ਗਏ।
17 ਦਸੰਬਰ 1716 ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ ਗੁਰਦਾਸ ਨੰਗਲ ਦੀ ਗੜੀ ਤੋ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੇੜੀਆ ਵਿੱਚ ਜਕੜ ਕੇ 26 ਫਰਵਰੀ 1716 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਗਿਆ | ਗੁਰਦਾਸ ਨੰਗਲ ਦੀ ਲੜਾਈ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਆਉਦਿਆ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚੋ ਸਿੱਖਾ ਦੇ ਕੱਟੇ ਹੋਏ 2000 ਸਿਰਾ ਨੂੰ ਨੇਜਿਆ ਤੇ ਟੰਗ ਕੇ 29 ਫਰਵਰੀ 1716 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਸ਼ਹਿਰ ਅੰਦਰ ਜਲੂਸ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ 5 ਮਾਰਚ ਤੋ 740 ਸਿੰਘਾ ਨੂੰ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ | ਸਿੰਘਾ ਨੇ ਕਮਾਲ ਦੀ ਸੂਰਬੀਰਤਾ ਵਿਖਾਈ | 740 ਸਿੰਘਾ ਵਿੱਚੋ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਨਹੀ ਛੱਡਿਆ , ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਈਨ ਨਹੀ ਮੰਨੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤੇ ਗਏ | ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ 9 ਜੂਨ 1716 ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ |
ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਈ ਮਾਈ ਦਾਸ ਦੇ ਘਰ 10 ਮਾਰਚ ਸੰਨ 1644 ਵਿਚ ਭਾਈ ਮੱਧਰੀ ਬਾਈ ਜੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਪਿੰਡ ਅਲੀਪੁਰ, ਜ਼ਿਲਾ ਮੁਜ਼ੱਫ਼ਰਗੜ੍ਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਹੋਇਆ। ਕੁਝ ਵਿਦਵਾਨ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਕੈਂਬੋਵਾਲ ਕਸਬਾ ਸੁਨਾਮ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਮੰਨਦੇ ਹਨ I ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਦਾਦਾ ਭਾਈ ਬਲੂ ਰਾਇ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨਾਲ ਸੰਨ 1628 ਨੂੰ ਤੁਰਕਾਂ ਨਾਲ ਜੰਗ ਕਰਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਗਏ ਸਨ।