27 ਅਗਸਤ 1923 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਤੇ ਬੇਠੈ ਗ੍ਰੰਥੀ ਸਿੰਘ ਭਾਈ ਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੌਰ ਨੂੰ ਬਿਨਾ ਵਰੰਟ ਦੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ | ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਹੋਈ ਇਸ ਬੇਅਦਬੀ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਸਾਹਿਬ ਦੁਬਾਰਾ ਅਰੰਭ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਲਗਾਤਾਰ ਸੰਘਰਸ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਪਰ ਕੋਈ ਸਿਟਾ ਨਾ ਨਿਕਲਿਆ | ਫਿਰ 500 ਸਿੰਘਾ ਦਾ ਜਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ 21 ਫਰਵਰੀ 1924 ਨੂੰ ਇਥੇ ਪਹੁੰਚਿਆ | ਅੰਗਰੇਜ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਇਸ ਜਥੇ ਤੇ ਗੋਲੀ਼ਆ ਦਾ ਮੀਂਹ ਵਰਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 100 ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ, 200 ਜਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬਾਕੀਆ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ |
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਾਬਜ ਮਹੰਤ ਨਰਾਇਣ ਦਾਸ ਨੇ ਭਾਈ ਲਛਮਣ ਸਿੰਘ ਧਾਰੋਵਾਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 200 ਸਿੰਘਾ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਜਥੇ ਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਹਜੂਰੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠਿਆ ਦੇ ਗੋਲੀਆ ਚਲਵਾ ਦਿਤੀਆ | ਭਾਈ ਲਛਮਣ ਸਿੰਘ ਧਾਰੋਵਾਲ ਨੂੰ ਜਿੰਦਾ ਜੰਡ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਨਾਲ ਬੰਨ ਕੇ ਥੱਲੇ ਅੱਗ ਬਾਲ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ | ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਮੁਤਾਬਕ 86 ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਪਰ ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਪੋਰਟਾ ਵਿੱਚ ਗਿਣਤੀ 126 ਹੈ | ਹਰ ਸਾਲ 21 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦਾ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਖੇ ਸ਼ਰਧਾਜਲੀ ਭੇਂਟ ਕੀਤੀ ਜਾਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਰੂਪ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਕੇ ਦੋਰਾਨ ਗੋਲੀਆ ਲੱਗੀਆ ਸਨ, ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਵੀ ਕਰਵਾਏ ਜਾਦੇ ਹਨ |